Επιμέλεια : Δημήτρης Καραγεωργίου 

Με αφορμή τα πολλά ατυχήματα που γίνονται το καλοκαίρι, ειδικά από ενοικιαζόμενα σκάφη και βάρκες, με αρκετά από αυτά να έχουν και τραγική κατάληξη, ας υπογραμμίσουμε τι πρέπει να γνωρίζει ένας νέος ειδικά χειριστής.

Μη ξεχνάμε άλλωστε, πως μια σύγχρονη ταχύπλοη βάρκα, με μηχανή 30 hp, για την οποία δεν απαιτείται δίπλωμα, μπορεί να αναπτύξει υψηλές ταχύτητες, που προσεγγίζουν τους 30 κόμβους ( 54 χλμ / ώρα ). Ένα εν δυνάμει φονικό εργαλείο, εάν δεν προσέξουμε…

Δε θα αναφερθούμε σε συμβουλές του τί να προσέξεις κατα την παραλαβή του σκάφους, όπως το τί σημάδια έχει η καρίνα, το πόδι της μηχανής κλπ, ώστε να μη σου χρεώσουν ζημιές για τις οποίες δεν έχεις ευθύνη, αλλά θα σταθούμε μόνο στα ζητήματα που αφορούν στην ασφάλεια σου.

Πότε μπορώ να πιλοτάρω βάρκα χωρίς δίπλωμα:
Εδώ να υπογραμμίσουμε, πως τα σκάφη έως 30hp δεν απαιτούν άδεια χειριστή ( δίπλωμα ), με εξαίρεση τα φουσκωτά, που το όριο είναι οι 15hp.

Εαν το σκάφος φέρει εσω - έξω μηχανή ή εσωλέμβιο βενζινοκινητήρα, το όριο είναι 40 hp.

Εαν φοράει εσωλέμβιο πετρελαιοκινητήρα, το όριο ορίζεται στους 50 hp για φουσκωτό και 70 hp για τους υπόλοιπους τύπους σκαφών.

Φυσικά ακόμα και μια μηχανή 2hp αρκεί να ακρωτηριάσει ή τραυματίσει θανάσιμα κάποιον άνθρωπο, για αυτό προσοχή στο... όπλο που τιμονεύουμε !!!

Τι πρέπει να θυμάσαι εάν νοικιάσεις ένα πλωτό:

Το σκάφος δεν έχει φρένο
Τα σκάφη δεν έχουν φρένο. Για αυτό πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός και να προβλέπεις από πριν όταν κόψεις το γκάζι πότε θα ακινητοποιηθεί η βάρκα.

Quick Stop
Αποτελεί ένα πολύ βασικό μέτρο ασφαλείας, το οποίο στην περίπτωση που ο χειριστής ( καπετάνιος ) πέσει στο νερό για οποιονδήποτε λόγο, διακόπτεται η λειτουργία της μηχανής.

Δεν είναι τίποτα από ένα κόκκινο σπιράλ, του οποίου τη μια άκρη τη συνδέεις σε ειδική υποδοχή στο χειριστήριο ή απευθείας στη μηχανή εάν δε διαθέτει τιμονιέρα και την άλλη την περνάς στο χέρι ή το γαντζώνεις κάπου στο σώμα ( μαγιό κλπ…). Βλέπε αρχική φώτο άρθρου, με το quick stop περασμένο στον καρπό...

Εάν για οποιοδήποτε λόγο πέσεις στο νερό, τραβιέται μια ασφάλεια και ακινητοποιείται το σκάφος.

Οσο και εάν σου φαίνεται πιθανόν παράξενο, έχε υπόψη πως έχουν γίνει πολλά ατυχήματα, που στη συνέχεια η βάρκα πλέει ανεξέλεγκτη εκτελώντας επικίνδυνα τετακέ, με κίνδυνο σοβαρό τραυματισμό από την προπέλα.

Δες video από 01:01 και μετά. Υπάρχουν δεκάδες παρόμοια...

Πέραν όμως του πιθανού τραυματισμού, είμαστε σίγουροι πως δε θα σου άρεσε να έπεφτες μεσοπέλαγα στο νερό και να έβλεπες το σκάφος να απομακρύνεται με ταχύτητα μακριά σου…

Σωσίβια ειδικά στα παιδιά
Φυσικά θα πρέπει να επισημάνουμε, πως πρέπει να μην αμελήσεις να φορέσεις σωσίβια ειδικά στα παιδιά. Όχι μόνον τα προστατεύεις από ενδεχόμενο πνιγμό, αλλά γλυτώνεις και το τσουχτερό πρόστιμο

Κατανομή πληρώματος στη βάρκα.
Απέφυγε να βάζεις άτομα στην πλώρη του σκάφους ( μπροστινό μέρος ). Λόγω του κύματος σε συνάρτηση με την κίνηση της βάρκας, η πλώρη κοπανιέται, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των επιβαινόντων ή ακόμα και τον κίνδυνο σοβαρού τραυματισμού.

Το ιδανικό είναι να τοποθετηθούν όλοι έως το μέσον του σκάφους.

Πλήρωμα που δε γνωρίζει κολύμπι
Ο καπετάνιος αποτελεί το μοναδικό υπεύθυνο για το πλήρωμα του. Ποτέ δεν επιβιβάζουμε στη βάρκα άτομα που δε γνωρίζουν κολύμπι.

Ξεκίνημα κινητήρα
Όταν θέτεις σε λειτουργία τη μηχανή, να θυμάσαι πως πρέπει το ποδάρι να είναι στο νερό, ώστε να ψύχεται η μηχανή. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύεις να καταστρέψεις το ιμπέλερ ( φτερωτή που τραβάει νερό ) και να κάψεις τη μηχανή.

Μη ξεχάσεις να βάζεις νεκρά. Στα σκάφη με μίζα, εάν έχεις πρώσο ή ανάποδα, ο κινητήρας δεν εκκινεί καθόλου για λόγους ασφαλείας. Εάν η μηχανή είναι παλαια με κορδονιέρα και τραβήξεις το βολάν με ταχύτητα κουμπωμένη, υπάρχει ο κίνδυνος ατυχήματος.

Quick Stop. Συμβαίνει και στους πιο έμπειρους. Να προσπαθούν να εκκινήσουν τον κινητήρα και αυτός να έχει μουλαρώσει με κίνδυνο να σου σπάσουν τα νεύρα, έως ότου διαπιστώνεις ότι δεν είχες συνδέσει το quick stop. Συνήθως θα το καταλάβεις, γιατι με το που γυρνάς το κλειδί χτυπάει ένα alarm.

ΠΤΩΣΗ ΕΠΙΒΑΤΗ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
Αποτελεί ίσως το πιο επικίνδυνο περιστατικό, το οποίο δυστυχώς συμβαίνει αρκετά συχνά, όταν περνάμε τη βάρκα για παιχνίδι και καθόμαστε εν κινήσει με τα πόδια έξω από το σκάφος ή δεν κρατιόμαστε καλά από σταθερό σημείο.

Στην περίπτωση που πέσει επιβάτης στη θάλασσα, πρέπει να χειριστούμε κατάλληλα το σκάφος, ώστε να αποφύγουμε να τον κατακρεουργήσει η προπέλα. Εαν πχ πέσει κάποιος αριστερά από το σκάφος, στρίβουμε επιτόπου το τιμόνι ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ώστε να απομακρυνθεί η προπέλα από τον άνθρωπο.

Με τιμόνι δεξιά, η πρύμνη έρχεται αριστερά

Οι περισσότεροι εμπειρικά, έχουν συνηθίσει, όταν θέλουν πχ να αποφύγουν ένα εμπόδιο από αριστερά, να στρίβουν το τιμόνι δεξιά. ΣΤΑ ΣΚΑΦΗ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΑΥΤΟ !!! επειδή εαν στρίψουμε το τιμόνι δεξιά, ναι μεν θα απομακρυνθεί η πλώρη από το εμπόδιο, αλλά θα πλησιάσει επικίνδυνα η πρύμνη με τη μηχανή, η οποία αποτελεί ένα εν δυνάμει όπλο σε άπειρα χέρια !!!

Ο σωστός χειρισμός, ο οποίος όμως απαιτεί εμπειρία, είναι με εμπόδιο αριστερά, να στρίψουμε στιγμιαία δεξια και " στο καπάκι " όλο το τιμόνι αριστερά.

Προσέγγιση σε παραλία
Απαγορεύεται να προσεγγίσεις με τη βάρκα οργανωμένες παραλίες, οι οποίες οριοθετούνται με σημαδούρες.

Εάν θες να βγεις σε παραλία που δεν είναι οργανωμένη, πρέπει να προσεγγίσεις πολύ προσεκτικά, ώστε να μη χτυπήσεις κάποιον λουόμενο και η ταχύτητα δεν πρέπει να ξεπερνάει τους 3 κόμβους ( δηλαδή το σκάφος πρέπει ίσα – ισα να κινείται και η προπέλα να μην αφρίζει ).

Μη ξεχάσεις να τριμάρεις ( σηκώσεις ) τη μηχανή όταν προσεγγίζεις τα ρηχά. Προσοχή όμως πρέπει η προπέλα οριακά να είναι μέσα στο νερό, ώστε να έχεις τιμόνι και να τραβάει η μηχανή νερό για να ψυχθεί.

Σε διαφορετική περίπτωση ενδέχεται να κάψεις τη μηχανή ή να χτυπήσει το πόδι σε βράχο εάν δε τη σηκώσεις, αβαρίες που θα σου κοστίσουν πολύ ακριβά…

Επικίνδυνοι ελιγμοί
Περιττό ακούγεται, αλλά έχουμε δει πολλά, οπότε το επισημαίνουμε. Μην κάνεις ποτέ επικίνδυνους ελιγμούς ή πλέεις με ταχύτητα ανάμεσα σε λουόμενους. Όχι μόνον είσαι εν δυνάμει δολοφόνος, αλλά κινδυνεύεις με τσουχτερό πρόστιμο από τις λιμενικές αρχές.

SOS. Βασικοί κανόνες ναυσιπλοΐας

Καράβι
Ποτέ μα ποτέ μην περνάς μπροστά στη ρότα καραβιών, αλλά πάντα να προσπερνάς από την πρύμνη τους, με μικρή ταχύτητα και σε απόσταση, ώστε να μη χτυπήσεις από τα απόνερα που σηκώνουν.

Ο καπετάνιος από τη γέφυρα δεν έχει ορατότητα, ενώ το καράβι δε μπορεί σταματήσει ή να κάνει ελιγμούς. Ετσι λοιπόν ακόμα και εάν περνάς από μακριά του και γίνει κάποια αβαρία ( σβήσει η μηχανή, μπερδευτεί ένα σκοινί στην προπέλα κλπ, ) το καράβι θα πέσει επάνω σου με ολέθρια αποτελέσματα.

Διασταυρούμενες πορείες
Εδώ να τονίσουμε πως ανεξάρτητα από προτεραιότητα και κανόνες ναυσιπλοΐας, καλό είναι να είσαι πολύ προσεκτικός και αμυντικός στο τιμόνεμα του σκάφους. Ειδικά το καλοκαίρι κυκλοφορούν πολλοί καπετάνιο «του γλυκού νερού», πραγματικά επικίνδυνοι και άσχετοι με το αντικείμενο.

Έτσι λοιπόν ακόμα και όταν έχεις προτεραιότητα, παραχώρησε την και εξασφάλισε τη σωματική ακεραιότητα, τόσο τη δική σου όσο και της παρέας σου.

Στη θάλασσα ισχύει ότι και στο δρόμο. Ο δεξιά έχει πάντα προτεραιότητα.

Μόνο που οφείλεις να παραχωρήσεις προτεραιότητα σε σκάφος με αδυναμία ελιγμών. Πχ μεταξύ ενός ταχύπλοου και ενός ιστιοπλοϊκού, το ταχύπλοο παραχωρεί προτεραιότητα στο ιστιοπλοϊκό.

Σε διασταυρούμενες πορείες με άλλο σκάφος, πάντα περνάει ο ένας από τη δεξιά μπάντα του άλλου.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που υπάρχει αδυναμία, από μεγάλη απόσταση πρέπει να οριοθετήσεις με έντονο τρόπο την πορεία σου, δηλώνοντας στο άλλο σκάφος την πρόθεση σου να περάσεις από διαφορετική κατεύθυνση. Θα σου συστήναμε όμως, ποτέ να μην το κάνεις και να ακολουθείς τον κανόνα πως περάμε πάντα από δεξιά.

150 μέτρα μακριά από πλωτήρα ψαροντουφεκά
Μεγάλη προσοχή θέλει όταν συναντήσεις σημαδούρα ( πλωτήρα ) ψαροντουφεκά. Ποτέ μην πλησιάζεις να δεις τι είναι αυτό το κόκκινο ή κίτρινο πράγμα ή από περιέργεια να δεις τι ψάρια έχει κρεμασμένα.

Ο νόμος είναι σαφέστατος. Πρέπει να περάσεις τουλάχιστον σε απόσταση 150 μέτρων από τον πλωτήρα.

Βρίσκονται παντού…
Να γνωρίζεις πως πλέον ορισμένοι ψαρονουφεκάδες βουτάνε ακόμα και σε 60 μέτρα βάθος. Ετσι λοιπόν μπορείς να τους συναντήσεις παντού ακόμα και μεσοπέλαγα που δεν πάει ο νους σου πως μπορεί να βουτάει άνθρωπος.

Αγκυροβολία
Πολλές φορές έχω γίνει μάρτυρας σκαφών να τα παρασέρνει ο καιρός επάνω στα βράχια λόγω λάθους αγκυροβολίας. Θυμάμαι περίπτωση μεγάλου ιστιοπλοϊκού, που είχαν φουντάρει άγκυρα αρόδου, η οποία ίσα ίσα που είχε ακουμπήσει στην άμμο. Μάλιστα με τον κυματισμό σηκωνότανε εντελώς από το βυθό...

Να θυμάσαι λοιπόν να αφήνεις πάντα μεγάλο έκταμα αλυσίδας και σκοινιού, το οποίο πρέπει να είναι τουλάχιστον το τριπλάσιο από το βάθος της θάλασσας που έχεις φουντάρει. Εαν ενδεικτικά έχεις ρίξει άγκυρα στα 10m βάθος, πρέπει να αφήσεις 30 μέτρα σκοινιού.

Σήκωσε τη μηχανή, ώστε να απέχει από το βυθό και μην κάνεις ζημιά στο πόδι της εξωλέμβιας σε περίπτωση απόνερων και έντονου κυματισμού.

Δείτε ακόμα:

Μπορεί ένα σκάφος να προσεγγίσει ή να δέσει σε παραλία ; Υποχρεώσεις και περιορισμοί


ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην περίπτωση που υπάρχουν κολυμβητές στην περιοχή, μη σηκώνεις τη μηχανή, γιατι υπάρχει κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού στο κεφάλι, για οποίον δε προσέξει και χτυπήσει επάνω στην προπέλα.

Αλκοόλ και... ταρζανιές !!!
Η χρήση σκάφους, απαιτεί υπευθυνότητα. Ποτέ μην είσαι σαν παιδική χαρά όταν τιμονεύεις, αλλά να έχεις πάντα τις κεραίες σου ανοικτές και σε ετοιμότητα. Ενα απόνερο σκάφους, μια ξέρα, ένα αντικείμενο που επιπλέει, ένας κολυμβητής που έχει απομακρυνθεί, αποτελούν ένα συνεχόμενο παράγοντα κινδύνου με ολέθρια αποτελέσματα.

Αλκοόλ, διακοπές και καλοκαίρι. Εννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, εκτός εαν τιμονεύεις σκάφος. Μην το παρακάνεις με το αλκοόλ ( εντάξει βρε αδελφέ, μια μπυρίτσα πιες την, καλοκαίρι είναι, αλλά μετά ρίξτο στους χυμούς και τα αναψυκτικά ). Οχι μόνον κινδυνεύεις με υψηλό πρόστιμο και φυλάκιση, αλλά μπορεί να προξενήσεις κάποιο δυστύχημα...

Εν Πλω
Μην πλέεις κοντά στην ακτή, παράλληλα με τα βράχια σε μικρή απόσταση. Απομακρύνσου τουλάχιστον μισό μίλι από αυτά.

Θα εκπλαγείς για το που μπορείς να συναντήσεις κολυμβητή ή ανεγκέφαλο ψαροντουφεκά χωρίς πλωτήρα (σημαδούρα), με κίνδυνο τραυματισμού. Ασε που έτσι δεν κινδυνεύεις να πέσεις πάνω και σε κάποια ξέρα, που βρίσκονται κυρίως στα ρηχά.

Σβήσιμο μηχανής ή alarm εν πλω.
Συμβαίνει πολύ συχνά ενώ πλέουμε αμέριμνοι, ξαφνικά να σβήνει η μηχανή ή να χτυπάει το alarm. Το πρώτο που πρέπει να θυμάσαι, είναι πως ο πανικός δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος…

Στη συντριπτική πλειοψηφία, αυτή η βλάβη συμβαίνει επειδή έχεις πάρει μια σακούλα με την προπέλα και έχει φράξει η είσοδος του νερού. Οι μηχανές θαλάσσης, ψύχονται τραβώντας στο κύκλωμα νερό από τη θάλασσα. Εάν πάρεις μια σακούλα, δεν περνάει νερό και ανάλογα με τη μηχανή είτε χτυπάει alarm από την αύξηση της θερμοκρασίας ή κόβει ή σβήνει η μηχανή ή συνδυασμός όλων των παραπάνω.

Πολύ συχνό φαινόμενο επίσης, αποτελεί το να μπερδευτεί ένα σκοινί ή πετονιά στην προπέλα. Και σε αυτή την περίπτωση, θα κόψει η μηχανή ή θα σβήσει ο κινητήρας.

Οπότε να θυμάσαι να βλέπεις που και που πως η μηχανή πετάει κανονικά νερό με πίεση και εάν ακινητοποιηθείς εν πλώ ξαφνικά, το πρώτο που κοιτάς είναι η προπέλα.

Μη ξεχάσεις όταν καθαρίσεις την προπέλα, να έχεις νεκρά στη μανέτα. Εάν έχεις ξεχάσει την ταχύτητα στο πρώσο, δεν πρόκειται να πάρει μπροστά η μηχανή.

Καύσιμα
Πολύ σημαντική είναι η επάρκεια καυσίμου. Η θάλασσα δεν έχει βενζινάδικα εν πλω. Οπότε μην απομακρύνεσαι πολύ από όσο σου επιτρέπει το ντεπόζιτο και η ποσότητα καυσίμου που διαθέτεις και μη ξεχνάς: ΕΧΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΥΡΙΣΜΟ !!!

Να ξέρεις πως εαν σηκώσει κύμα, η κατανάλωση αυξάνει δραματικά. Οπότε το... νού σου !!!

Σήκωσε κύμα ;
Σήκωσε κύμα και άρχισε να αφρίζει η θάλασσα ; Καλό θα ήταν να μη βγεις καν για βόλτα εάν δε έχεις εμπειρία. Εάν τώρα έτυχε και σε βρήκε ο καιρός, ας δούμε πως πρέπει να τιμονέψεις τη βάρκα ώστε να μην κινδυνέψεις

-Στα όρτσα
Όταν πλέεις στα όρτσα ( δηλαδή η πλώρη σου είναι πάνω στον καιρό ), να θυμάσαι να φέρνεις τη βάρκα σε γωνία περίπου 45 μοιρών στο κύμα και να κινείσαι με μικρή ταχύτητα. Σε διαφορετική περίπτωση, κινδυνεύεις να αναποδογυρίσεις, ειδικά εάν το σκάφος είναι πολυεστερικό.

Εάν πάς με μεγάλη ταχύτητα πάνω σε μεγάλο κύμα, κινδυνεύεις να σε σηκώσει επάνω και να σε «φέρει καπάκι». Εάν όμως σε μεγάλο κύμα με πολυεστερικό έχεις τον καιρό στο πλάι, επίσης υπάρχει ο κίνδυνος να αναποδογυρίσεις.

Φουσκωτό παραλίγο να "έρθει καπάκι" όταν πάει με ταχύτητα επάνω στο κύμα

Στα μεγάλα φουσκωτά, το ιδανικό είναι να φέρεις τον καιρό στο πλάι, αλλά αυτός ο χειρισμός απαιτεί κάποια εμπειρία, οπότε δεν το αναλύουμε περισσότερο, αφού το άρθρο απευθύνεται κυρίως σε άπειρους χειριστές…

-Στα πρύμα
Να έχεις πρύμα τον καιρό λέει ο σοφός λαός μας, εννοώντας πως αποτελεί τις ιδανικές συνθήκες πλεύσης. Προσοχή όμως. Αυτό ισχύει μόνο για τα ιστιοπλοϊκά, τα οποία ο συγκεκριμένος άνεμος τους χαρίζει αέρα στα πανιά και μεγάλες ταχύτητες πλεύσης.

Στα μηχανοκίνητα, ο καιρός πίσω και ειδικά σε άσχημες συνθήκες θάλασσας, αποτελεί τον χειρότερο και πιο επικίνδυνο καιρό, αφού σε ένα μεγάλο κύμα και όπως το σκάφος έχει ανέβει στο κύμα αρχίζει να κατεβαίνει, υπάρχει ο κίνδυνος να καρφώσει την πλώρη.

Τι πρέπει να κάνεις εάν έχεις χοντρό καιρό στα πρύμα.
Τριμάρεις τη μηχανή ( σηκώνεις δηλαδή τη μηχανή, ώστε να ανυψωθεί η πλώρη του σκάφους ), ώστε να ελαχιστοποιήσεις τον κίνδυνο καρφώματος όταν αρχίσει η κατάβαση.

Όταν αρχίζεις να ανεβαίνεις το κύμα, δίνεις γκάζι για ξεκολλήσει το σκάφος. Όταν φτάσεις στην κορυφή του κύματος και αρχίζει το σερφάρισμα προς την κατηφόρα, κόβεις το γκάζι ώστε να ελαττωθεί η ταχύτητα του σκάφους.

Σε πολύ μεγάλο κύμα καλό είναι να κλέψεις ελαφρώς την πορεία και να μη είσαι κάθετα στο κύμα, αλλά με μια ελαφριά κλίση στο πλάι, ώστε να σερφάρεις επάνω του. Αυτός ο χειρισμός όμως απαιτεί μια εμπειρία γιατι υπάρχει ο κίνδυνος σε λάθος κίνηση να αναποδογυρίσει το σκάφος.

Σε όλες τις περιπτώσεις
Οπως και να έχει, να θυμάσαι να αποφεύγεις να περνάς από κορυφές κυμάτων που αφρίζουν και προσπάθησε να αποφεύγεις τα μεγάλα.

Οι διακοπές με βάρκα ή σκάφος αποτελούν ιδανικό τρόπο ώστε να χαρούμε τη θάλασσα. Επειδή όμως είναι και αυτή θηλυκό (χιούμορ), πρέπει να τη σεβόμαστε και να τη φοβόμαστε, ώστε να μην μετατραπεί η διασκέδαση σε τραγωδία.

Μεγάλη προσοχή λοιπόν, γιατι η βάρκα δεν είναι αυτοκίνητο και το κύμα δεν είναι δρόμος…

Καλό καλοκαίρι και ασφαλείς πλεύσεις

Παναγιώτης Μερεντίτης

Πηγή : organiclife